Ontwikkeling van melkveehouderij naar een biologische bedrijfsvoering

Klik hier voor het PDF bestand

Vraagstelling

Is de overgang naar een biologische bedrijfsvoering rendabel voor mijn melkveehouderij?

Aanleiding

Een melkveehouder uit het midden van de provincie wil graag een bedrijfsspecifieke berekening in verband met een eventuele overgang naar een biologische bedrijfsvoering. Op het bedrijf worden momenteel 190 melkkoeien gemolken en er is 142 ha land in gebruik. Het bedrijf bevindt zich op ca 400 m van een Natura-2000 gebied.

LAP-adviseur Kees Water (Ekopart) heeft deze case aangenomen.

Technische uitgangspunten

Voor dit bedrijf is recent een plan voor de toekomst opgesteld. Dit plan is gebruikt als uitgangspunt voor dit plan Biologisch. Voorts is gebruik gemaakt van:

  • De aangeleverde boekhoudresultaten
  • De bedrijfsspecifieke Kringloopwijzer
  • Conform uitgangspunten regelgeving biologisch productiemethoden in de
  • Databestand van Ekopart m.b.t. de bedrijfsresultaten van de biologische melkveehouderij.
  • Kwantitatieve Informatie van Wageningen UR Livestock Research 2022-2023

Enige maatregelen hierbij:

  • De teelt van snijmaïs op het bedrijf wordt vervangen door grasland en maaiweide gras-klaver.
  • Ten behoeve van de ruwvoerdekking wordt extra landbouwgrond aan Plan Biologisch toegevoegd, waardoor het bedrijf extensiever wordt.
  • De productiviteit en kwaliteit van het grasland nemen na omschakeling af.

Er wordt uitgegaan van het vervallen van derogatie per 2027.

Technische uitgangspunten

  • Veebezetting op basis eigen ruwvoer 1,58 gve per ha, incl. gewas op stam
  • Aandeel krachtvoer in rantsoen 24,00 per 100 kg melk, excl. melkpoeder
  • Opfok kalveren 950 liter per gem. aanwezig kalf
  • Gemiddelde vervanging melkvee 24%
  • Ds-productie grasland Bio 82,5% voor landbouwgrond
  • Vem per kg ds 98,0%

Financieel Resultaat

Financiële uitgangspunten Biologisch Plan

  • Melkprijs: 38,5 + 1,18 ct /kg gecorrigeerd voor. vet/eiwit
  • + 5 ct weidevogeltoeslag
  • Bio-toeslag melk 11,5 ct/kg te leveren melk, minus 5 ct weidevogeltoeslag
  • Bio-toeslag op omzet en aanwas 10%
  • GLB-toeslag 100 euro extra per ha voor status goud (HS= zilver)
  • Prijs Biologisch. krachtvoer 55,50 ct/kg
  • Prijs ruwvoer nvt
  • Kosten fokkerij 85% per melkkoe
  • Kosten diergezondheid/ melkkoe 70% per melkkoe
  • Overige veekosten incl. jongvee-opfok kosten
  • Kosten meststoffen geen N-kunstmest, evt. reparatie of bekalking
 

Financiële uitgangspunten Biologisch Plan

  • Grondaankoop 8 ha a € 45.000 per ha
  • Lasten 3% rente, in 30 jaar aflossen
  • Ruimte productierechten Fosfaat 945 kg fosfaatrechten
  • Verschil ruimte Stikstofrechten HS-Bio: 4443 kg stikstofrechten
  • Mestafzet kosten 10 euro per m3 mest (a 4 kg N/m3)
  • Meerkosten Skal e.d. 2.000 euro per jaar3.Samenvatting

In onderstaand overzicht zijn de veranderingen in omzet en kosten grafisch samengevat.

Bedrijfsspecifieke conclusies

Dit is een prognose gebaseerd op de door de aanvrager aangeleverde uitgangspunten van diens bedrijf (Plan 3D Agro 2024-2025) en de huidige actuele verwachtingen van de kosten en opbrengsten van de biologisch melkveehouderij, zoals hieronder staat vermeld.

  • Omschakeling naar een biologische bedrijfsvoering levert naar verwachting een bedrijfsresultaat op dat € 12.688 per jaar lager is dan het huidige plan 2024-2025.
  • Hierbij is ervan uitgegaan dat er als extra investering 8 ha landbouwgrond moet worden aangekocht.
  • De financiële jaarlasten nemen hier door aanzienlijk toe, waardoor de liquiditeits-ontwikkeling in het biologisch plan sterk wordt beperkt.
  • Wel blijft de liquiditeitsontwikkeling met het Biologisch plan positief.
  • De overgang naar Biologisch biedt bij scherp boeren wel perspectief.

Aanbevelingen en advies

  • Hou rekening met onzekere factoren, bijvoorbeeld m.b.t. de compensatie door aankoop van extra kunstmest en mestafzetkosten ten gevolge van het wegvallen van de derogatie.
  • Hou rekening met onzekere ontwikkeling van de omzet (melkgeld), en kosten krachtvoer, meststoffen, loonwerkkosten, brandstof en energiekosten.

Advies aan de lezer die overweegt om over te schakelen:

  • De extra kosten gedurende omschakelingsperiode zijn in bovenstaande verkenning niet verwerkt.
  • Tracht in uw omgeving extra land te verwerven om uw ruwvoerpositie bij omschakeling te versterken en daarmee de voerkosten in de hand te houden.
  • Optioneel aankoop vervangen door (erf)pacht, kan financieringslasten aanzienlijk verlagen.
  • Informeer uw zuivelfabriek van uw voornemen en vraag hen naar de mogelijkheden om de melk biologisch af te zetten.
  • Neem kennis van de regelgeving van biologische productiemethoden en aanvullende voorwaarden via: skal.nl en www.ikbenbio.org/aanvullende-normen/
  • Ga in overleg met uw accountant om de fiscale consequenties te bespreken.
  • Ga in overleg met uw bank en vraag hen u behulpzaam te zijn bij het realiseren van uw plannen en u te informeren over de mogelijkheden van:
    • Borgstellingsfonds
    • Vermogensversterkend krediet
    • Groenfondsfinanciering
  • Kijk op voor ondersteunende maatregelen: RVO.nl

Over het algemeen kan worden geconcludeerd:

  • Door de overgang naar een biologische bedrijfsvoering neemt de melkproductie af.
  • De kosten voor de aankoop van biologisch krachtvoer liggen hoger dan bij regulier krachtvoer.
  • De extra opbrengsten vanuit het GLB (door overgang van Zilver naar Goud), het vervallen van de kosten voor kunstmestaankoop en de verminderde mestafzetkosten wegen niet op tegen de extra kosten die de overgang naar biologisch met zich meebrengt.
  • Er is meer grond nodig vanwege de extensivering.

N.B.: de bij deze case geplaatste foto dient slechts ter illustratie.

22.058/mz

Heeft u een vraag de overgang naar een biologische bedrijfsvoering?

Vraag gratis advies aan

Onze adviseurs

De adviespool is een pool met onafhankelijke adviseurs die met de vraagsteller meedenkt en advies verleent en kan rechtstreeks benaderd worden door boeren, deelnemers in gebiedsprocessen, collectieven etc. De opgedane kennis wordt vervolgens (anoniem) met een breder publiek gedeeld, zodat we met z’n allen leren en stappen voorwaarts komen. 

Er zijn inmiddels 30 adviseurs aangehaakt die elk vanuit hun eigen expertise onafhankelijk advies kunnen geven.

Bekijk hier onze adviseurs

Veelgestelde vragen adviespool

De adviespool kan u op een breed vlak van advies voorzien. Denk aan de thema's:

  • Bodem
  • Bedrijfseconomische aspecten
  • Water/waterkwaliteit
  • Agrarisch natuurbeheer
  • Landschapsbeheer
  • Functionele agrobiodiversiteit
  • Voedingsadvies
  • Kringlooplandbouw
  • Regeneratieve landbouw
  • Natuurinclusieve landbouw

Bodem

  • Hoe kan ik bodemstructuur in gepachte grond verbeteren? Hoe is het met mijn bodem gesteld? Hoe kan ik mijn bodem verbeteren?
  • Hoe kan ik bodemleven stimuleren?

Bemesting

  • Hoe kom ik aan vaste mest? Wat zijn de effecten daarvan? Is drijfmest scheiden iets voor mij of sleepslangbemesting?
  • Wat kan je doen met vlinderbloemigen?
  • Wat is het effect van groenbemesters?

Gewassen

  • Hoe pas ik kruidenrijk grasland in? Op welk perceel past dat het beste? Maaien of beweiden? Kan ik meer eiwitrijk veevoer winnen van mijn eigen bedrijf?
  • Wat zijn de mogelijkheden in maaien en beweiden om bij te dragen bedrijf, koe en omgeving? Welke alternatieven zijn er voor mais?

Natuur

  • Hoe past ik agrarisch natuurbeheer in mijn bedrijfsvoering? Welke voor en nadelen zitten er aan particulier natuurbeheer?
  • Wat kan ik doen met randenbeheer (akkerranden, kruidenranden, bufferstroken, FAB randen)?

 Water

  • Ecologisch slootschonen?
  • Hoe kan ik door minder uitspoeling de waterkwaliteit verbeteren?
  • Wat doen flauwe taluds met randenbeheer/waterkwaliteit?

Bedrijfseconomie van maatregelen

  • Hoe pakt het verdienmodel uit van natuurinclusieve landbouw? Welke kengetallen zijn er bij maatregelen?
  • Ik wil op een ander spoor met mijn bedrijf: kan ik eens breed hierover sparren met een adviseur? Wat zijn de effecten op mijn bedrijfsvoering en bedrijfseconomie?
  • Mijn buurman doet aan botanisch beheer. Ik werk aan het verminderen van stikstofemissie. Is er een manier om onze bedrijfsvoeringen (economisch) met elkaar te bespreken en te vergelijken?

Emissie

  • Welke mogelijkheden zijn er in ontwerp/aanpassing van de stal voor emissies?
  • Ik wil externe inputs verminderen, krachtvoer of kunstmest, middelen. Wat voor gevolgen heeft dat? Of ik wil iets met stikstofemissies.
  • Anders bemesten, of een stalaanpassing en heb advies nodig. Wat komt er praktisch kijken bij samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers?

Veenweide

  • Is een neventak in een veenweidegebied misschien voor mij een goede manier om aan NIL te doen? Welke perspectieven zijn er om te boeren met hogere peilen?
  • Hoe kan ik weidevogelbeheer, omgaan met bodem/mest en CO2-uitstoot verminderen omzetten in een kans?

De provinsje Fryslân stelt jaarlijks een bepaald bedrag beschikbaar aan BoerenNatuur Fryslân voor adviesverstrekking. Vanzelfsprekend zit er een limiet aan het budget, vandaar dat bij de aanvragen kijken naar:

  • De aanvrager dient zijn agrarische bedrijf in de provinsje Fryslân uit te voeren.
  • De aard van de vraag - Is er al eerder een aanvraag op dit thema geweest, waarbij het gegeven advies ook voor de nieuwe aanvrager zou kunnen gelden?
  • Betreft het een vraag waarbij de experts echt kunnen helpen om stappen richting NIL te zetten of betreft het meer een vraag voor gangbare landbouw?
  • Kunnen wij bij het beantwoorden van de vraag meerdere boeren betrekken, zodat een groter deel van onze doelgroep verder geholpen wordt.

Tot een max. bedrag van € 1500,- kan gratis advies worden gegeven bij individuele aanvragen. Voor groepen geldt een aangepast tarief. Voor bepaalde aanvragen wordt het advies dan ook voor 100% vergoed, andere adviesgesprekken voor een deel. Het is afhankelijk van de complexiteit van het probleem. Vooraf zijn we hier duidelijk en transparant over, zodat u naderhand niet voor verrassingen komt te staan.