Film Bodemwinst is volledig te zien via YouTube

De film ‘Bodemwinst 2023’ van Rob Busquet én met een rol voor zeven Friese boeren is nu volledig te zien via internet. De première was op 19 april in Pathé te Leeuwarden in een goed gevulde zaal. De maker wil met de film een inhoudelijke bijdrage leveren aan de toekomst van de landbouw rond het thema ‘Bodem’.

De film is bedoeld als studiemateriaal voor andere boeren en agrarische opleidingen.

Praktijkverhalen van 7 Friese boeren

Zeven Friese melkveehouders, akkerbouwers en tuinders die actief met bodem bezig zijn, vertellen hoe zij aandacht geven aan hun bodem en hoe ze die verder willen ontwikkelen. Op deze praktische verhalen wordt in de film vanuit verschillende optieken gereageerd door deskundigen. Zo ontstaat een toekomstgerichte film met veel kennis, gebaseerd op praktijkverhalen.

Bodemwinst is vrij beschikbaar voor educatief gebruik.

Niets uit deze film mag worden gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende. Copyright 2023 Rob Busquet Filmproductie.

Inzet LAP bij gebiedsproces Aldeboarn De Deelen

Boeren in het Veenweidegebied Aldeboarn De Deelen kunnen gebruik maken van adviseurs uit de Landbouw Adviespool. Ze hebben te maken met het aanpassen van hun bedrijfsvoering door het verhogen van het waterpeil. Tot €3.000,- mogen ze gebruik maken de diensten van een specialist die hen helpt met het antwoord op hun vragen (2 vragen a €1.500,- per vraag). Inmiddels zijn verschillende adviseurs van ons actief om de boeren verder te helpen.

Vragen die wij zoal binnenkrijgen zijn:

  • Wat zijn de bedrijfseconomische gevolgen voor mijn bedrijf bij extensivering?
  • Gecompenseerd worden in geld of in grond, wat past bij mijn bedrijf?
  • Wat is het effect van waterpeilverhoging op kleigrond?

Adviseurs

Onze adviseurs Jehannes Fopma, Christiaan Bondt, Nico Minnema, Atze Abma, Ria Commandeur en Kees Water kunnen worden gekoppeld aan de boer met vragen.

Mooi dat de LAP een bijdrage kan leveren om te helpen om tot een oplossing te komen voor de boeren in dit gebied!

Terugblik op adviesaanvraag kruiden inzaaien

Vorig jaar vroeg melkveehouder Johannes de Jong uit Tjerkgaast ons om advies. Zijn vraag was: Ik wil graag een plan van aanpak en stappenplan om meer kruidenrijk grasland te creëren. Ik wil meer rode klaver inzaaien voor een betere bodemstructuur, bodemleven en biodiversiteit. Kunnen jullie me daarmee helpen?

Verloop uitvoering

LAP-adviseur Christiaan Bondt is een paar keer bij De Jong langs geweest met goed resultaat. Al verliep het traject niet zonder slag of stoot. Net voor de regen is er gezaaid met een kruidenrijk mengsel, daarna kwam het op. Vervolgens kregen we een droogteperiode en droogde het zo snel dat de grond ging scheuren en de toplaag los kwam te liggen. Door de scheuring breekt het worteltje af en gaan de jonge plantjes dood. Toen is er besloten te gaan rollen met de Cambridgerol om de aansluiting te houden met de ondergrond. Dit heeft uiteindelijk voor het gewenste resultaat gezorgd.

Terugblik op adviesaanvraag van melkveehouder De Jong:

‘Ik ben blij met het advies dat ik heb ontvangen van de LAP. Door advies te krijgen van een expert zijn we tot een meerjarenplan (op maat) gekomen voor kruidenmengsels. De adviseur attendeerde mij op kruiden waar ik zelf niet aan gedacht had, hij heeft het uiteindelijke het mengsel samengesteld. Zelf heb ik de kruiden in de juiste samenstelling met elkaar vermengd. Ik merk in de droogteperiodes dat de ingezaaide graslanden langer groen blijven t.o.v. andere grasweides.

Fijn om op deze manier mijn eigen kennis te vergroten, verder verliep de samenwerking naar volle tevredenheid!’

Meer informatie over de uitwerking van deze case vind je hier in het kennisdelingsdocument.

Bijna 3 km aan voederhagen planten

We kunnen terugkijken op een mooie bijeenkomst gisteren in Baaium bij boer Marten de Jong. 14 Friese melkveehouders gaan bijna 3 km aan voederhagen op hun erf aanplanten.

Wat zijn de voordelen?

  • Goed voor de biodiversiteit
  • Uiteraard is het een veekering
  • Het ziet er fraai en ‘landelijker’ uit en
  • is goed voor de koegezondheid.

Koegezondheid

Koeien weten instintictief wat ze nodig hebben en eten zo van de diverse inheemse boom- en struiksoorten om gezond te blijven.
  • Zo bevat bijv. een wilg salacine, dit werkt ontstekkingsremmend.
  • Een meidoorn bevat flavonoïden, zij stimuleren de bloedsomloop.
  • Een els bevat looistoffen/flavonen, deze stoffen werken ontstekkingsremmend en zijn goed tegen diarree.

Quote

‘Van vangrail naar voederhaag’.

Samenstelling voederhaag

Samenwerking

Het initiatief komt van het koppel Woudstra, Living Lab Fryslân was verantwoordelijk voor de organisatie en heeft meerdere boeren enthousiast gemaakt om deel te nemen en de Landbouw Adviespool heeft de projectaanvraag gedaan. Financieel is het project mogelijk gemaakt door de Regiodeal natuurinclusieve landbouw.

 

Casus gruttoland van Bote de Boer

Onze bedrijfseconomische adviseur Jelmer Sietzema heeft eind vorig jaar advies uitgebracht aan melkveehouder De Boer uit Tjerkwerd. LAP-adviseur Doede Kooistra was nauw bij de totstandkoming van deze casus betrokken.

De familie De Boer heeft een melkveebedrijf met een bedrijfsvoering gericht op weidevogelbeheer. Eén van de zonen is in de maatschap gekomen en om zowel het inkomen als de zorg voor de weidevogels op niveau te houden, dient de bedrijfsvoering bijgestuurd te worden.

Vraag aan de LAP:

‘Hoe kan gezorgd worden voor én een gezond verdienmodel voor de boer en een blijvende bloeiende biotoop voor de vele weidevogels die nu van het land gebruik maken?’

LAP-aanpak

Onze adviseur heeft een projectplan op hoofdlijnen opgesteld, waarmee de betreffende melkveehouder in samenwerking met partijen, zoals de provinsje Fryslân en Agrarisch Natuurfonds Fryslân, tot verdere afspraken kan komen en uiteraard tot uitvoering.

Stavaza

Inmiddels is bovengenoemde traject in de fase beland dat Agrarisch Natuurfonds Fryslân certificaten te koop aanbiedt waarmee burgers en andere partijen door aankoop kunnen zorgen dat het weideland een parel blijft voor de weidevogels. Lees hier meer over dit project.

Weidevogelaanpak van de melkveehouder

De weidevogelparel is een zeer goed broedgebied van de grutto’s, kieviten en tureluurs. Jaarlijks zijn er zo’n 200 weidevogelnesten te vinden.

Om de weidevogels te helpen beheert hij twintig hectare als agrarische natuur. Het grondwaterpeil is daar omhoog gebracht, er wordt alleen bemest met ruige stalmest, het gras is daar kruidenrijk en het maaien stelt hij uit om zo veel mogelijk kuikens vliegvlug te krijgen.

Fijn dat de LAP een bijdrage heeft kunnen leveren om dit project een fase verder te brengen.

GEZOCHT: Akkerbouwers en melkveehouders in de Fries/Groningse Kleischil voor bodemexperimenten!

Bent u boer in de Fries/Groningse Kleischil en wilt u de bodem op uw bedrijf verbeteren? Denkt u na over het toepassen van nieuwe methoden? Dan is dit uw kans! Laat Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw weten waarmee u wilt experimenteren om te ervaren hoe de bodemweerbaarheid (biologie, fysisch en nutriënten) verandert en wat het effect is op de opbrengst en kwaliteit van een gewas.

Vorig jaar zijn vier veldexperimenten gestart. Er is ruimte voor nieuwe experimenten in de groeiseizoenen 2023-2024. Rondom een experiment wordt een groep met collega-boeren gevormd en deze krijgen ondersteuning van een begeleider. Experimenten sluiten aan bij het streefbeeld en actieplan voor de Kleischil. De looptijd is maximaal 2 jaar (’23-’24).

Vanuit het Groningse deel van de Kleischil hebben we inmiddels aanmeldingen ontvangen. We zoeken nog boeren in het Friese deel!
Mocht u mee willen doen, laat Harold Martens dan voor 1 februari weten op welke bodemgerelateerde thema’s u ervaring wilt opdoen (maximaal 1 A4). Vol=vol!

Kijk hier voor meer informatie en aanmelden.

Samen met gedeputeerde Fokkinga op bezoek bij Woudstra’s pleats

Vandaag hadden we onze jaarlijkse bijeenkomst met gedeputeerde Fokkinga, mensen van de afdeling Landbouw, afdeling Natuur van provinsje Fryslân, het bestuur van Living Lab Fryslân en ons team. We waren dit keer te gast bij Jan en Jojanneke Woudstra van Woudstra’s pleats.

Vice versa is veel kennis en inspiratie gedeeld.

  1. We zijn begonnen met een presentatie van Jan Woudstra over hun bedrijfsvoering

In het kort: In 2020 hebben zij diverse (voeder)hagen aangeplant rondom de boerderij. Deze fungeren o.a. als veekering, voeding voor de koeien en zorgen zichtbaar voor veel biodiversiteit.

Zij geloven in een goede balans tussen ecologie en economie in hun bedrijfsvoering. Kringlopen op het bedrijf worden zo goed mogelijk gesloten. Dit geldt niet alleen voor ecologische kringlopen, maar wordt bijv. ook doorgevoerd bij verbouwingen door bouwmateriaal te hergebruiken.

Bij alle activiteiten is veel aandacht voor het omringende natuurlijke Friese landschap. Ruwvoer wordt van eigen land gehaald en ze boeren ‘grondgebonden’. Dit betekent dat het aantal koeien in balans is met het aantal hectare land.

Voederhagen

Nu helpen ze met het initiatief Boeren met bomen andere boeren om voederhagen te planten. De hagen bieden veel biodiversiteit en in de planten zitten veel mineralen en tannines voor het vee. Heel fijn dat dit onderdeel nu ook is opgenomen in het nieuwe GLB, zodat boeren hier een vergoeding voor kunnen krijgen.

Minder eiwit – gunstig ureumgetal

Volgens Jan is de grootste winst voor melkveehouders te halen in minder eiwit.  Hij streeft naar een ureumgetal van 18 punten. Dan is het financiële voordeel het grootst, hij hoeft minder mest af te voeren en koopt minder eiwit aan.

Drugs

Vergelijk kunstmest maar gerust met drugs. Afbouwen moet je rustig aan doen.

2. Collega Carla Boonstra vertelde over de stavaza rondom Living Lab

We zitten ver boven de gestelde provinciale doelstellingen. Verder:

  • Dit jaar zijn er maar liefst 13 studiegroepen actief!
  • Op alle andere onderdelen zitten we in de groene cijfers.
  • We richten ons steeds meer niet alleen op de boeren, maar op de periferie, de schil, om de boeren heen. Dit zijn immers belangrijke beïnvloeders van boeren en niet alleen boeren moeten een omwenteling maken, maar alle ketenpartijen.
  • I.v.m. kringlooplandbouw richten we ons langzamerhand ook meer op akkerbouw.
  • Verder zien we dat de afgelopen jaren een verschuiving is ontstaan in doelgroepsegmenten, inmiddels zijn we bij het ’tweede peloton’ aanbeland.

3. Collega Martine Hijlkema vertelde over de stavaza rondom de Landbouw Adviespool.

  • Gunstig is dat we al op 51 gerealiseerde casussen zitten.
  • Boeren weten de LAP steeds beter te vinden en
  • we merken dat men via mond tot mond reclame bij de LAP komt.
  • Daarnaast zijn er andere initiatieven in de provinsje die gebruik willen maken van de tool / het format van de LAP. Denk aan boerenexperimenten vanuit de Regiodeal natuurinclusieve landbouw – Friese Kleiweide en vanuit de projectgroep rondom de Veenweide is interesse om de adviseurs van de LAP in te zetten voor vraagstukken van hun boeren.

Tenslotte:

Het was goed om met elkaar van gedachten te wisselen over hoe het veld er voor staat, waar we nog meer de verbinding kunnen vinden en de blik alvast te richten op toekomstige uitdagingen.

LAP-case uitgelicht: verbeteren trapgevoeligheid

Eerder dit jaar kregen wij bij de Landbouw Adviespool de vraag van een melkveehouder, hoe hij de draagkracht van zijn grond zou kunnen verbeteren, zodat zijn vee meer uren zou kunnen weiden. LAP-adviseur Johannes Fopma heeft hierover advies uitgebracht.

Koe, mest, bodem en gewas hebben allemaal invloed op de bedrijfskringloop. Voor dit bedrijf is een radardiagram opgesteld, bestaande uit een set van indicatoren waar een score van 1 tot 5 aan is gegeven. 1 is slecht en 5 is goed. De indicatoren zijn zo gekozen dat ze uiteindelijk allemaal een relatie hebben met de duurzaam boeren. Resultaten uit de kringloopwijzer, kuilanalyse, bodemanalyse, bodem conditiescore, drijfmestanalyse en tijdens het bedrijfsbezoek geïnventariseerde gegevens zijn in het diagram verwerkt. Vervolgens worden er een aantal tips gegeven om nog beter te scoren.

Kort gezegd zijn de tips:

  • meer weiden
  • minder kali in de mest
  • meer vaste mest of bokashi
  • Ca/Mg verhouding herstellen
  • Waterinlopen optimaliseren
  • Diepwortelende gewassen telen
  • Kali in 1e snede verlagen door drijfmest verdelen
  • Storende laag opheffen door woelen met woelpoot

Het hele artikel lees je hier

Loop jij rond met een vraag over jouw boerenbedrijf op het gebied van natuurinclusieve landbouw? En wil je graag onafhankelijk advies? Neem dan contact op met de LAP.

Boerenexperimenten in de Friese kleiweide – de LAP helpt

Vanuit de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw worden vernieuwende ideeën van twee of meer agrarische ondernemers ondersteund.  Denk bijv. aan een experiment op het gebied van natuurinclusieve teelttechniek, perceelinrichting, smart farming en/of gebruik van omgevingsfactoren of een combinatie daarvan.

Voor wie?

Samenwerkingsverbanden van twee of meer agrarische ondernemers in de Friese Kleiweide al dan niet samen met gebiedspartijen als terreinbeheerders of ketenpartijen. Hierbij moet een agrarische ondernemer als penvoerder op te treden.

De LAP kan boeren helpen met hun aanvraag om zo inhoud te geven aan het projectplan, de begroting en dekkingsplan. De LAP regelt dan een adviseur met de expertise die aansluit bij de plannen van de ondernemer. Neem gerust contact met ons op en we helpen je verder.