Verbeteren verzakkingen in grasland

Klik hier voor het PDF bestand

Aanleiding

Een melkveehouder uit de Waadhoeke kampt op zijn bedrijf met verzakking van de bodem in een perceel grasland door droogte. Zo’n 60 jaar geleden had het perceel een aantal greppels, die nu weer zichtbaar worden en waar de grond nu inslinkt.

Vraagstelling

Hoe kan ik op een natuurlijke manier de verzakking van de bodem (door droogte) oplossen/tegengaan? Namens de Landbouw Adviespool heeft adviseur Joost Mulder deze case aangenomen.

Omschrijving situatie

Samen met de boer heeft Joost het bedrijf bekeken en gesproken over het melkveebedrijf en het stalsysteem, waarbij met veel stro ook veel vaste mest wordt gemaakt. Daarnaast is de boer actief met het enkelvoudig voeren van tarwe, waardoor zij met een relatief eenvoudig systeem een hoogwaardig product uit de regio kunnen inzetten die past bij een grasrijk rantsoen. In de directe omgeving van het bedrijf ligt een perceel grasland waar een aantal verzakkingen ontstaan. De plekken verzakken dusdanig dat het onpraktisch in het beheer is, maar ook het gewas groeit niet tot slecht op deze plekken.

Mogelijke oorzaken

Vanwege de ligging zijn er enkele mogelijke oorzaken. Denk hierbij aan zoute kwel die heel plaat-specifiek opspeelt of een oude sloot of andere bewerking in de grond die de verzakking geeft. Daarnaast kan een verdichte structuur ook duiden op een verstoorde mineraalhuishouding. Daarom is ook geadviseerd deze plekken te laten analyseren. Uit de analyse van Eurofins blijkt o.a. dat de C/N-verhouding iets aan de lage kant is, dus iets te weinig koolstof t.o.v. de aanwezige stikstof. Dit komt ook naar voren in de lage schimmelpopulatie die aanwezig is en dit past bij een bodem die met name bacterie- ofwel ‘stikstofdominant’ is. Dit kan beïnvloed worden door extra koolstofrijk materiaal,  zoals strorijke vaste mest, groencompost of bokashi met hoge C/N (25+) te strooien.

Daarbij zit er een hoog gehalte aan magnesium t.o.v. calcium aan het klei-humus complex. Dit kan verschoven worden door magnesiumaanvoer te beperken en iets extra calcium in vorm van zeeschelpenkalk of gips (calciumsulfaat) te strooien.

C/N verhouding:

Calcium / Magnesium verhouding aan Klei-humus complex:

Schimmel / bacterie verhouding:

Advies korte termijn

Voor de korte termijn wordt geadviseerd om deze plekken los te woelen met een cultivator of iets met langere pennen om zo weer lucht in bodem te krijgen (zie foto). Zodra de omstandigheden ernaar zijn er dan een diep wortelend gewas in te zaaien, zodat de wortels de ruimtes in de bodem opvullen.

Advies lange termijn

Voor de langere termijn is te sturen met de verhoudingen aan mineralen en bacterie/schimmel verhouding door extra calcium toe te voegen en extra koolstof om milieu in grasland iets aantrekkelijker te maken voor gunstige schimmels.

Advies aan de lezer

  • Kijk bij het formuleren van oplossingen vooral naar de situatie op het eigen bedrijf en de mogelijke kansen die daar liggen.
  • Door de grond te woelen en tegelijk diep wortelende gewassen te zaaien wordt voorkomen dat de bodem weer terug komt in het oude verdichte profiel.
  • Woel een ingeslinkt stuk om en zaai het opnieuw in met een diep wortelend gewas.
  • Laat de verhoudingen aan mineralen en bacterie/schimmel onderzoeken, om hier op lange termijn beter op te kunnen te sturen.

22.031/mz

Heeft u een vraag over het verbeteren van uw grond?

Vraag gratis advies aan

Onze adviseurs

De adviespool is een pool met onafhankelijke adviseurs die met de vraagsteller meedenkt en advies verleent en kan rechtstreeks benaderd worden door boeren, deelnemers in gebiedsprocessen, collectieven etc. De opgedane kennis wordt vervolgens (anoniem) met een breder publiek gedeeld, zodat we met z’n allen leren en stappen voorwaarts komen. 

Er zijn inmiddels 30 adviseurs aangehaakt die elk vanuit hun eigen expertise onafhankelijk advies kunnen geven.

Bekijk hier onze adviseurs

Veelgestelde vragen adviespool

De adviespool kan u op een breed vlak van advies voorzien. Denk aan de thema's:

  • Bodem
  • Bedrijfseconomische aspecten
  • Water/waterkwaliteit
  • Agrarisch natuurbeheer
  • Landschapsbeheer
  • Functionele agrobiodiversiteit
  • Voedingsadvies
  • Kringlooplandbouw
  • Regeneratieve landbouw
  • Natuurinclusieve landbouw

Bodem

  • Hoe kan ik bodemstructuur in gepachte grond verbeteren? Hoe is het met mijn bodem gesteld? Hoe kan ik mijn bodem verbeteren?
  • Hoe kan ik bodemleven stimuleren?

Bemesting

  • Hoe kom ik aan vaste mest? Wat zijn de effecten daarvan? Is drijfmest scheiden iets voor mij of sleepslangbemesting?
  • Wat kan je doen met vlinderbloemigen?
  • Wat is het effect van groenbemesters?

Gewassen

  • Hoe pas ik kruidenrijk grasland in? Op welk perceel past dat het beste? Maaien of beweiden? Kan ik meer eiwitrijk veevoer winnen van mijn eigen bedrijf?
  • Wat zijn de mogelijkheden in maaien en beweiden om bij te dragen bedrijf, koe en omgeving? Welke alternatieven zijn er voor mais?

Natuur

  • Hoe past ik agrarisch natuurbeheer in mijn bedrijfsvoering? Welke voor en nadelen zitten er aan particulier natuurbeheer?
  • Wat kan ik doen met randenbeheer (akkerranden, kruidenranden, bufferstroken, FAB randen)?

 Water

  • Ecologisch slootschonen?
  • Hoe kan ik door minder uitspoeling de waterkwaliteit verbeteren?
  • Wat doen flauwe taluds met randenbeheer/waterkwaliteit?

Bedrijfseconomie van maatregelen

  • Hoe pakt het verdienmodel uit van natuurinclusieve landbouw? Welke kengetallen zijn er bij maatregelen?
  • Ik wil op een ander spoor met mijn bedrijf: kan ik eens breed hierover sparren met een adviseur? Wat zijn de effecten op mijn bedrijfsvoering en bedrijfseconomie?
  • Mijn buurman doet aan botanisch beheer. Ik werk aan het verminderen van stikstofemissie. Is er een manier om onze bedrijfsvoeringen (economisch) met elkaar te bespreken en te vergelijken?

Emissie

  • Welke mogelijkheden zijn er in ontwerp/aanpassing van de stal voor emissies?
  • Ik wil externe inputs verminderen, krachtvoer of kunstmest, middelen. Wat voor gevolgen heeft dat? Of ik wil iets met stikstofemissies.
  • Anders bemesten, of een stalaanpassing en heb advies nodig. Wat komt er praktisch kijken bij samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers?

Veenweide

  • Is een neventak in een veenweidegebied misschien voor mij een goede manier om aan NIL te doen? Welke perspectieven zijn er om te boeren met hogere peilen?
  • Hoe kan ik weidevogelbeheer, omgaan met bodem/mest en CO2-uitstoot verminderen omzetten in een kans?

De provinsje Fryslân stelt jaarlijks een bepaald bedrag beschikbaar aan BoerenNatuur Fryslân voor adviesverstrekking. Vanzelfsprekend zit er een limiet aan het budget, vandaar dat bij de aanvragen kijken naar:

  • De aanvrager dient zijn agrarische bedrijf in de provinsje Fryslân uit te voeren.
  • De aard van de vraag - Is er al eerder een aanvraag op dit thema geweest, waarbij het gegeven advies ook voor de nieuwe aanvrager zou kunnen gelden?
  • Betreft het een vraag waarbij de experts echt kunnen helpen om stappen richting NIL te zetten of betreft het meer een vraag voor gangbare landbouw?
  • Kunnen wij bij het beantwoorden van de vraag meerdere boeren betrekken, zodat een groter deel van onze doelgroep verder geholpen wordt.

Tot een max. bedrag van € 1500,- kan gratis advies worden gegeven bij individuele aanvragen. Voor groepen geldt een aangepast tarief. Voor bepaalde aanvragen wordt het advies dan ook voor 100% vergoed, andere adviesgesprekken voor een deel. Het is afhankelijk van de complexiteit van het probleem. Vooraf zijn we hier duidelijk en transparant over, zodat u naderhand niet voor verrassingen komt te staan.